Drie maanden na introductie van de Indigenous Navigator Initiative, heeft het projectteam van de VIDS vorige week de resultaten van het enquête onderzoek mogen presenteren aan de gemeenschappen van Post Utrecht, Cupido en Tapoeripa. De dorpen werden elk apart bezocht. Tijdens de verificatie wordt vraag voor vraag nagegaan of de gemeenschap het eens is met de antwoorden. Elke vraag is gelinkt aan de United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples (UNDRIP) en een aantal vragen ook aan de Sustainable Development Goals (SDG’s). Na de verificatie wordt op basis van de onderzoeksresultaten de prioriteiten van het dorp besproken door een werkgroep van de gemeenschap. Voor dit onderdeel worden uit de vragen tien thema’s gehaald. De antwoorden krijgen elk een score waarmee het gemiddeld eindcijfer wordt berekend. Dit getal toont in hoeverre de rechten van inheemsen worden nageleefd en hoe de bewoners het zelf ervaren. In de praktijk kunnen de twee verschillen.

POST UTRECHT

Post Utrecht is een klein dorp aan de Nickerie rivier, tegenover Wageningen. Hier wonen Arowakken, Caraiben en Waraus samen. Het dorpshoofd is Dorothy Marius-Lambert. In het dorp is de watervoorziening gebrekkig en elektriciteit is er in de avonduren met een lichtgenerator.  Het gemiddelde eindcijfer is 6,2 en dat lijkt niet slecht, maar op specifieke onderdelen scoort de gemeenschap laag, zoals 2,5 voor inheems zelfbestuur. In artikel 4 van UNDRIP staat dat inheemse volkeren, in de uitoefening van hun recht op zelfbeschikking, het recht hebben op autonomie of zelfbestuur in aangelegenheden die betrekking hebben op hun interne en lokale zaken, evenals op wijzen en middelen om deze autonome functies te financieren. Voor het maken en uitvoeren van eigen plannen krijgt het bestuur van dorpshoofd Marius-Lambert echter geen ondersteuning van de overheid. Verbetering en versterking van zelfbestuur is daarom ook één van de prioriteiten van de gemeenschap, evenals onderwijs. De kinderen van Post Utrecht gaan in Wageningen naar school en steken elke dag de rivier over. De aanmeerbruggen aan beide kanten van de rivier zijn echter in slechte staat. Goede, veilige zwemvesten zijn er ook niet, zeker niet voor de allerjongsten. In het dorp zijn geen kinderen met een lichamelijke beperking, maar voor de kinderen die traag of schuw zijn, bestaan geen aparte lessen of behandelingen. De artikelen 14 en 15 van UNDRIP beschrijven het recht van inheemse volkeren op onderwijs, waaronder onderwijs in hun eigen taal. Inheemse volkeren hebben recht op de waardigheid en diversiteit van hun culturen, tradities, geschiedenissen en aspiraties, welke behoorlijk zullen worden weerspiegeld in al het onderwijs en alle openbare informatie (UNDRIP Art. 15, lid 1).

verificatie in Post Utrecht

dorpelingen bespreken de prioriteiten van de gemeenschap van Post Utrecht

CUPIDO

Dit dorp aan de Maratakkarivier kampt met een aantal zaken, hetgeen zich vertaalt in de lage eindscore: 3,7. De drie thema’s die de werkgroep als prioriteit uitkoos, waren: Inheems Zelfbestuur; Land, Territoria en Hulpbronnen; en Onderwijs.

Ondanks de geïsoleerde ligging, ervaart het dorp veel problemen van buitenaf. Onder andere stroperijen van zangvogels, wild, vis en illegale houtkap. Wij als inheemse volken hebben eeuwenlang onze natuurlijke hulpbronnen op een duurzame manier gebruikt en beschermd. Niet alleen voor onze overleving, maar als onderdeel van onze identiteit, culturen, en het welzijn van de mensheid en de planeet. Deze gebruiken moeten verzekerd zijn van voortdurende bescherming, om ervoor te zorgen dat inheemse volken, en onze manieren van leven, een belangrijk onderdeel blijven van onze gezamenlijke toekomst. De stropers zorgen daarnaast ook voor een onveilige situatie in het dorp zelf. Het komt regelmatig voor dat bewoners, na een bezoek aan Wageningen bij thuiskomst ontdekken dat al hun spullen zijn gestolen. “Samenwerking met de overheid (Natuur Beheer en Stichting Bosbeheer en Bostoezicht) is daarom noodzakelijk”, zegt de werkgroep. Essentieel daarbij is ook een goede telecommunicatieverbinding die nu volledig ontbreekt. Ook ten aanzien van onderwijs ervaart de gemeenschap problemen. Omdat er geen schoolboot is, moeten kinderen in Wageningen blijven. Deze situatie zal hopelijk snel veranderen met de komst van meer gezinnen met kinderen in het dorp en de toezegging van de DC van Nickerie voor een schoolboot in het komend schooljaar.

In Cupido zijn er 12 huishoudens, Arowakken, Caraïben en Waraus samen. Er is geen watervoorziening, maar wel zonne-energie die nu niet op volle sterkte is omdat dieven er met de helft van de batterijen vandoor zijn gegaan.

TAPOERIPA

verificatie in Tapoeripa

Onderweg naar dit dorp aan de Nickerierivier kreeg het VIDS-projectteam te maken met motorpech. De reis die 3 tot 3,5 uur zou duren, eindigde 12 uren later in de late avond. Bellen om hulp kon niet, omdat op dit deel van de Nickerierivier geen bereik is. Door dit oponthoud kon de verificatie van onderzoeksresultaten pas de volgende middag plaatsvinden. In de ochtend zijn dorpelingen namelijk druk bezig met de oogst van pomtayer en het openkappen van nieuwe kostgronden. De score van Tapoeripa komt niet verder dan 4,4 en bij een volgend bezoek zullen de prioriteiten besproken worden. In het eens bloeiend landbouwdorp dat Nickerie en Paramaribo voorzag van pomtayer, bananen, peper, zoete patat en andere landbouwgewassen zijn er 14 huishoudens van Arowakken, Caraiben en Waraus samen. Het gebrek aan goede telecommunicatie en transport van hun landbouwgewassen ervaren ze als een groot obstakel in hun ontwikkeling om de bloei van weleer te evenaren.

De volgende stap voor zowel Post Utrecht als Cupido is een training voor het maken van projectvoorstellen en projectbegeleiding. Uit de gekozen thema’s mogen de dorpen één uitkiezen als project. Enkele eindreacties tijdens de meetings waren: ‘We leren onszelf beter kennen.’ ‘Dit zou de overheid ook moeten doen.’ ‘Zaken waaraan we niet hadden gedacht, zijn naar boven gekomen.’