Bijdrage dorpshoofd Joan van der Bosch

Ik wil u graag vertellen over mijn dorp Pikin Poika. Onlangs werden we opgeschikt omdat we ontdekten dat er illegale houtkap had plaatsgevonden in ons traditioneel Inheemse gebied. Nadat wij SBB hiervan op de hoogte hadden gesteld, kregen we te horen dat de houtkap inderdaad plaats had gevonden op domeingrond. Natuurlijk was mijn eerste reactie om de SBB-heren uit te leggen dat het ons gebied was, dat van mijn dorp. Dus zou ik de reeds gevelde bomen ter beschikking stellen aan mijn dorpelingen die dringend behoefte hadden aan materiaal voor woningbouw. Ik schrok van de reactie van SBB die namelijk stelde dat zij het hout aan de procureur zouden geven voor verkoop en dat mijn actie een criminele daad zou zijn! Helaas is er niets gebeurd. Ook mijn aangifte bij de politie voor deze illegale handelingen hebben niets uitgehaald.

Vanuit VIDS hebben we aandacht besteed aan klimaatverandering en REDD+ en ik ben er van overtuigd dat wij in het dorp goed handelen. We doen niet aan houtkap maar proberen op andere manieren aan inkomsten te komen. We doen aan landbouw en maken gebruik van bosbijprodukten voor eigen gebruik en verkoop. Ik dacht dat het beleid van de overheid ook gericht was op het beschermen en behoud van het bos maar daar merk ik niets van.

Wereldwijd zijn wij de beste beschermers van onze grondgebieden. Ik volg de regels van mijn voorouders en bescherm het bos in ons gebied. Wij gebruiken onze gronden om landbouw uit te voeren en we merken natuurlijk de invloeden van klimaatverandering. De seizoenen veranderen en we kunnen niet rekenen op regen in de regentijd en soms loopt de regentijd over in de droge tijd en bestaat er geen droge tijd. Daardoor moeten wij ons aanpassen en we maken gebruik van onze traditionele kennis om dat te doen. We willen ook nieuwe methoden gebruiken en staan open voor nieuwe duurzame activiteiten om inkomsten te verdienen. We weten dat we onze bomen die we nog hebben in ons gebied niet zullen omkappen al zou ons dat financieel kunnen helpen. We weten dat we andere manieren moeten zoeken en we zetten ons daarvoor in.

Inheemse Volken beschikken niet over kapitaal en we hebben geen politieke macht, maar wij zijn wel machtig en krachtig door de kennis die we over de natuur hebben, en de natuur is oneindig. De natuur is vereeuwigd door de schepping. Geld is door de mens gemaakt en het heeft een begin en een einde. Door het overvloedige geld van de rijke landen is de wereld vandaag de dag de dupe geworden van klimaatverandering.

Mijn visie als dorpshoofd is om onze bossen duurzaam te gebruiken, alles moet in balans blijven en dat breng ik ook over op onze kinderen en kleinkinderen.

Bijdrage Marie-Josee Artist [Bureau VIDS]

U heeft kapitein Joan gehoord over haar ervaringen en visie en ik maak de brug naar COP 26.

Op 9 augustus jongsleden, internationale dag van Inheemse volken zegt de Europese Unie in een persbericht dat de coronapandemie de bestaande economische marginalisering en discriminatie van Inheemse volken heeft verergerd. In gebieden met tropische bossen kregen economische belangen vaak de overhand wanneer wetgeving, beleid of waarborgen op sociaal en milieubeleid werden gewijzigd. Zij geven aan steeds meer alarmerende ontwikkelingen te zien: een groeiende uitsluiting van Inheemse volken bij besluitvorming, steeds meer industriële activiteit, steeds meer landroof en illegale houtkap, en ook het criminaliseren van en het geweld tegen Inheemse mensenrechten­verdedigers neemt toe. Deze uitspraken zijn allemaal zeer relevant om aan te geven wat al jarenlang de zorgpunten voor VIDS zijn.

VIDS participeerde in diverse Klimaat COPs en maakt deel uit van de Indigenous Peoples’ Forum on Climate Change. Tijdens de voorbereidingen van COP 26 besloot dit forum dat hetgeen waar wij van begin af aan voor hebben gelobbyd weer hoog op de agenda kwam. VIDS herkent de noodzaak voor erkenning en bescherming van collectieve Inheemse rechten waaronder grondenrechten, het zelfbeschikkingsrecht en het recht op Free Prior and Informed Consent, namelijk het recht op vrije, voorafgaande en geïnformeerde toestemming bij projectplannen in Inheemse gebieden of plannen die van invloed zijn op Inheemse gebieden en volken.

De financieringsmechanisme binnen het Parijs Akkoord welke wij enigszins kenden, is die van REDD+. Daar is in Suriname nu de Net-Zero Policy aan toegevoegd. Met de koolstofmarkten en andere vormen van internationale samenwerking voor het behalen van klimaatdoelen is het gevaar op het verliezen van Inheemse grondgebieden en ons bos alleen maar groter geworden inclusief ook de schending van onze rechten.

Tot nog toe constateren wij dat het ontwikkelde en in uitvoering zijnde klimaatbeleid, gemeenschappen vaak marginaliseert en dat onze rechten niet worden nageleefd. Toch staan Inheemse Volken er om bekend dat door hun leefwijze en respect voor moederaarde, en alles wat zij voortbrengt, al eeuwenlang resulteert in instandhouding van bosecosystemen, onze biodiversiteit.

Terwijl wij hier allemaal stellen dat het bos beschermd moet worden, viert illegale houtkap en mijnbouw hoogtij, worden onze wateren vervuild met kwik- en andere zaken, neemt criminaliteit en geweld in de dorpen toe en vinden we illegale airstrips in het binnenland. We zien de regering hier niet tegen optreden, maar er wordt wel een carbondeal met TotalEnergy gesloten waar wij geen woord over te horen kregen. Dat alles staat in contrast met de internationale afspraken. Helaas zijn er ook internationale (milieu) organisaties en de private sector, die ook meedoen aan zogenaamde Nature Based Solutions welke verdere marginalisering van Inheemse volken, landroof en dergelijke in de hand werken.

Suriname kan een ommezwaai maken en een verschil gaan uitmaken. Uit dorpshoofd Joan haar presentatie blijkt dat Inheemse volken vanuit hun eigen Inheemse wereldvisie invulling willen geven aan toekomstplannen. Met onze eigen traditionele kennis en ondersteuning van passende innovatieve ideeën, zijn wij in staat om toekomstplannen te ontwikkelen en uit te voeren in het belang van onze volgende generaties. Binnen het Parijs Akkoord is ook het Green Climate Fund opgenomen, een financieringsmogelijkheid met daarin verwerkt een Indigenous peoples policy, maar er zijn meer financieringsmogelijkheden hoorden we van de minister. Helaas kan niet worden aangetoond dat Inheemse volken in de wereld daar hun voordeel uit hebben gehaald, maar wij roepen de minister en alle andere NGO’S en private sector op om samen met VIDS de mogelijkheden te onderzoeken om passende initiatieven te ontwikkelen.

Als dorpshoofden geen inkomsten willen genereren uit houtkap of andere niet-duurzame activiteiten, waarom zouden zij dan wel gelden uit carbonmarkt deals willen gebruiken? Tenminste kan Suriname de nog zwakke afspraken over rechten van Inheemse volken in artikel 6 van het Parijs Akkoord die handelt over Nature Based Solutions versterken, namelijk door druk uit te oefenen op het proces van wettelijke erkenning van met name collectieve grondenrechten, en het toepassen van FPIC. Verder moeten cultureel passende sociale bescherming van onze rechten, duurzaam behoud van onze natuur, en een onafhankelijke klachtenmechanisme onderdeel zijn van alle zogenaamde Nature Based Solutions en andere klimaatinitiatieven die Inheemse volken, en hun woon- en leefgebieden beïnvloeden.