“Donkere wolken hangen boven het hoofd van de Inheemse volken in Suriname. We worden bedreigd met grondroof, kaalkap van bossen, verlies van biodiversiteit en milieuvernietiging. De belangrijke bestaansmogelijkheden van de eerste bewoners van Suriname worden ons ontnomen, en er heerst angst voor onze eigen veiligheid.” Zo omschrijft de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (VIDS) de ellendige situatie van Inheemse Volken in Suriname anno 2023.
Loze beloftes
VIDS maakt de balans op en kan niet anders dan vaststellen dat 2023 een jaar is geworden, waarin activisten, die opkwamen voor het verkrijgen van hun collectieve grondenrechten, zijn doodgeschoten door de politie of opgesloten en beschuldigd van crimineel gedrag. De angst voor onze eigen veiligheid is toegenomen. Loze beloftes zijn gedaan, waarbij afspraken op ministerieel niveau niet zijn nagekomen. Vervolgens is er opnieuw geen uitvoering gegeven aan de uitspraak van rechters van het Inter-Amerikaanse Hof voor de Rechten van de Mens die in 2015 de staat Suriname veroordeelden om de collectieve rechten voor Inheemse Volken wettelijk te erkennen en onder meer waarschuwde om geen gronden uit te geven in woon- en leefgebieden van Inheemse Volken.
Goedkeuring conceptwet blijft op zich wachten
Verder heeft het parlement geen quorum verleend voor de behandeling van de conceptwet voor erkenning van onze collectieve rechten, zoals vastgelegd door de VN Verklaring voor de Rechten van Inheemse Volken en medeondertekend door de staat Suriname, en vervolgens de conceptwet Collectieve rechten die door de overheid samen met de rechthebbenden, jarenlang in voorbereiding is geweest, terug naar de tekentafel stuurde. Ondanks felle kritiek van VIDS en adviezen van belangrijke staatsorganen, is de controversiële Grondconversie wet per staatsbesluit door het staatshoofd afgekondigd. Hierdoor kan grondhuur en erfpacht worden omgezet naar eigendom en kan op die manier percelen tot 2.500 vierkante meter, ook in woon- en leefgebieden van Inheemse volken, eigendom worden van vreemdelingen.
Gebrek aan visie voor ontwikkelingsmogelijkheden vanuit Inheemse volken
De goedgekeurde overheidsbegroting reflecteert geen visie noch beleid gericht op ontwikkeling van Inheemse volken in onze woon- en leefgebieden en is er geen uitvoeringsfinanciering beschikbaar gesteld voor de meest basale behoeften van de binnenlandbewoners.
Grote plannen gericht op extractieve industrie worden ondersteund door de overheid die daarmee de positie van Suriname als land met de grootste bosbedekking in de wereld op het spel zet en mogelijkheden om in balans met de natuurlijke omgeving een goed woon- en leefklimaat op te bouwen, negeert en daarmee geen respect toont voor het leven van Inheemse Volken.
Onacceptabele uitgifte grote lappen grond
VIDS vindt het onacceptabel dat momenteel grote lappen grond worden uitgegeven voor grootschalige landbouwdoeleinden. Wij zullen niet toestaan, ter bescherming van onze toekomstige generaties maar ook ter bescherming van het land Suriname, dat gronden worden verkocht, bossen worden vernietigd en onze gronden ten prooi vallen aan Mennonieten, Brazilianen, Haïtianen, Chinezen, Indiërs, Barbadianen en anderen die onze gronden en wateren zullen vervuilen en verdelgen ten behoeve van kapitalistische privébelangen van politici en andere kapitaalkrachtigen in dit land. Tevens zullen we ook niet accepteren dat in de grensgebieden waar Inheemse Volken wonen en leven, land wordt toegewezen aan buurlanden zonder ons consent. Niet alleen gaat de regering voorbij aan de erkenning van onze collectieve rechten, waaronder de collectieve grondenrechten en het toepassen van het recht op het geven van toestemming voor alles wat in- en nabij onze woon- en leefgebieden gebeurt (Free, Prior and Informed Consent) maar heeft zij totaal geen respect voor de mens en natuur van Suriname. Redenen als landbouwontwikkeling voor nationale voedselzekerheid en nationale inkomsten zijn drogredenen. Dorpsgemeenschappen zorgen immers al eeuwenlang voor hun eigen voedselzekerheid en kunnen met de juiste beleidsmaatregelen en investeringen een grote bijdrage leveren aan de nationale voedselzekerheid.
Grootschalige plannen als donkere wolken boven onze hoofden
Om een beeld te geven: VIDS heeft vernomen dat alleen al ten westen van het land, in een gebied waar tenminste 10 Inheemse dorpen liggen, door de overheid (en buitenlandse investeerders) grootschalige plannen worden ontwikkeld, waarvan de Inheemse Volken met uitzondering van één plan, formeel niet op de hoogte zijn. Zo is ruim honderdduizend hectare grond aangevraagd door het ministerie van Landbouw voor landbouw en zogenaamde stichtingen. De SBB heeft reeds honderden hectares bosconcessies verstrekt, waaronder aan Aziaten, en dat zullen er nog meer worden. Ook heeft Newmont plannen voor een expeditie om de aanwezigheid van goud of de beschikbare hoeveelheid goud te inspecteren. Verder liggen nieuwe plannen voor bauxietontginning in het Bakhuisgebergte klaar en is de regering misschien wel reeds op zoek naar buitenlandse investeerders. Daarnaast wordt vanwege de verstrekking van een concessie aan India voor een grootschalige oliepalm plantage momenteel een weg aangelegd van Nickerie naar Apoera. Dit maakt onderdeel uit van de deal met India dat Suriname verantwoordelijk is voor de wegaanleg voor deze buitenlandse investeerder.
Oproep voor de zon achter de wolken!
VIDS roept de Surinaamse overheid op om in het belang van alle Surinamers al deze destructieve plannen in te trekken. VIDS doet ook een beroep op alle Surinamers om grondroof, kaalkap, vernietiging van de natuur en het gevoel van onveiligheid ten alle tijden af te keuren en niet te accepteren. VIDS roept Surinamers op om de overheid en onze volksvertegenwoordigers te overtuigen deze daden niet uit te voeren. VIDS benadrukt dat zij alle haar legaal toegestane middelen zal gebruiken om mens en natuur te beschermen en gaat met deze missie samen met u, 2024 in.
Lespeki Gi Wi Leti, Fu Dati Wi E Feti!
