“Je moet de mensen betrekken bij het nemen van besluiten en geen ontwikkeling opleggen aan hen. Een voorbeeld hiervan is dat twee vrouwen van Belize naar India zijn gegaan om te leren zonnepanelen te installeren en ze zijn teruggekeerd naar hun gebied om afgestemd op de behoefte zelf het energievraagstuk op te lossen.”
Woorden van Sathyam Noersalim, medewerker bij Bureau VIDS, over de (afgelopen) zaterdag (19 april 2025) gehouden activiteit in Korhopa (Matta), genaamd ‘Bewustwording Inheemse rechten en energietransitie in Korhopa (Matta)‘. Dit evenement, dat redelijk goed is bezocht door onder andere de gemeenschap van Matta, is georganiseerd door VIDS in samenwerking met Stichting Wetenschappelijke Informatie (SWI).
De activiteit is onderdeel van het project Meaningful participation of Indigenous peoples in Suriname in sustainable-energy-policymaking and campaigning towards a just energy transition en is gericht op rechtvaardige energieoplossingen voor Inheemse gemeenschappen. De VIDS beoogt hiermee de versterking van de effectieve deelname van Inheemse volken aan discussies en beleidsprocessen over energietransitie. In dit verband wordt de nadruk gelegd op risico’s en de gevolgen van bestaande en nieuwe extractieve industrieën (zoals olie, goud, bauxiet en hout) voor Inheemse gemeenschappen. Uiteindelijk worden oplossingen en acties vanuit een Inheems perspectief voorgesteld.
Noersalim hield zaterdag in dat kader een presentatie over Inheemse rechten, grondbeheer en toekomstperspectieven. Het betreft onder andere de wettelijke erkenning van collectieve rechten, zelfbeschikking over land, hulpbronnen en ontwikkeling en bedreigingen van buitenaf zoals mijnbouw en houtkap. Door zich lokaal te mobiliseren kan de gemeenschap pressie uitoefenen op beleidsmakers voor het realiseren van deze rechten.
Verder heeft Sharmaine Artist, die het team van VIDS en SWI bijstaat, een korte workshop gehouden over lokale ondernemerschap en energietransitie. De aanwezigen werden verdeeld in groepen en hebben over deze onderwerpen elk een presentatie gehouden. Voor vele mensen zijn zonne-energie en biomassa duurzame alternatieven. Ook bevolen ze ondernemerschap aan zoals ecotoerisme en landbouw. Verder mochten lokale ondernemers hun succesverhalen delen met de gemeenschap.
Wendeline Sabajo, dorpshoofd van Korhopa, prees de activiteit aangezien drie belangrijke onderwerpen namelijk collectieve rechten, rechtvaardige energietransitie en ondernemerschap ter sprake kwamen. De mensen worden onder andere bewust van hun rechtspositie. “De mensen krijgen informatie, waardoor zij ook een goede bijdrage kunnen leveren aan de verdere ontwikkeling van onze gemeenschap”, zei Sabajo.
